Avrupa, Asya, Şimal ve Güney Amerika, Japonya ve ülkemizde doğal namına yaşar. Boylu, çok kubbeli ve güçlü tepeli tarla kuşu ağaçlardır. Düzgün, gri kabuklu ve yazın yeşil ağaçlardır. Bereketli sayıda kökleri vardır. Yaprakları sade, beyzi biçimli, kenarları dişli yahut tamdır. Ayvaz çiçekler ast yaprakların, çekici çiçekler arka yaprakların koltuğunda bulunur.
Çiçekleri bayağı ve gösterişsizdir. Meyveleri ilginçtir ve alman fıstığı namına bilinir. Güneşi sevseler de gölgeye de dayanıklıdırlar. Adamakıllı gelişebilmeleri amacıyla çok yere ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden kayınlara “ormanın kraliçesi” adı verilir.
Üretimi
Tohum ve telkih ile üretilirler. Kayınların tohumları güzün toplanır ve çabucak ekilir. Döl temini sırasında dikkat edilecek nokta kayınlar her sene döl bağlamazlar. 5–6 yılda ancak döl bağlamaktadırlar. Telkih ile üretimde ise yandan telkih ya da dövme telkih yöntemi kullanılır.
Ekolojik İstekleri
Işık isteği azdır. Derin, serin ve kireçli toprakları severler. Mezar bölgelerde ilkbahar donlarından etkilenirler. Kökleri derine büyüklüğünde inebilmektedir.
Peyzajda Kullanım
Rüzgâra dayanıklıdır. Kirli havada yetişebilmektedir. Kayınlardan özellikle yaprakları koyu kırmızı olanı dekoratiftir.
Önemli Türleri
? Fagus orientalis: Gün Doğusu kayını
Avrupa, Balkanlar ve ülkemizde Karabahir, Ege ve Marmara bölgelerinde yayılış gösterir.
Besince ensesi kalın topraklarda ve âlâ drenajlı yerlerde gelişimi iyidir. Kumlu ve kireçli topraklarda da gelişimi iyidir. Bahir ikliminden hoşlanır. Soğuğa dayanıklıdır. Yayvan çok ancak belen oluşturur. Nısıf gölgeden hoşlanır. Yazın yeşil bitkilerdir. Tohumla üretilir. Güzün toplanan tohumlar iki ay büyüklüğünde soğuk katlamadan çabucak sonra vakit kaybetmeden erken ilkbaharda ekilmelidir. Otopark ve bahçelerde ekip yahut tek namına kullanılır. Kirli havaya dayanıklıdır.
Resim : Fagus orientalis
? Fagus sylvatica: Garp kayını
Tüm Avrupa’ da doğal namına yetişmektedir. Alelumum her toprakta yetişir. Ancak âlâ drenajlı topraklarda adamakıllı yetişmektedir. Geç donlara karşı duyarlıdır. Nısıf gölge ortamlardan hoşlanır. Meyveleri kasım kabil olgunlaşır. Tohumla üretilir. Ancak kilogramda 3000 adet döl bulunur. Tohumlar üç köşeli, koyu kahverenkli ve anif kabukludur. Tohumlar çimlenme yeteneğini çabuk kaybederler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder